Pensioen in Nederland

Voor veel Nederlanders is nadenken over het pensioen niet iets wat ze dagelijks doen. Met name de jongere generatie heeft er nog maar weinig interesse in, want wat er over 40 jaar gaat gebeuren, is vaak maar moeilijk voor te stellen. Toch is het belangrijk om alvast de cijfers erbij te pakken en te gaan rekenen, want er kunnen soms ongewenste verrassingen op komst zijn. In Nederland is de Sociale Verzekeringsbank (SVB) de instantie die de AOW uitkeert. De AOW is de Algemene Ouderdomswet en regelt de pensioenen in ons land. In het tweede kwartaal van 2023 waren er meer dan 3,5 miljoen mensen die een pensioen in de vorm van de AOW hebben ontvangen.

Het aantal pensioengerechtigden loopt door de vergrijzing steeds verder op. 62 procent van de pensioengerechtigden heeft een samenwonendenpensioen. Dat zijn meer dan 2,2 miljoen pensioengerechtigden. Iets meer dan 1 op de 3 pensioengerechtigden (37,7 procent, zo'n 1,3 miljoen mensen) is alleenstaand. Het maakt uit of je samenwonend bent of alleenstaand, want de hoogte van de AOW is daarop aangepast.

In 2023 kregen volgens de SVB zo'n 677.000 mensen een onvolledige AOW, 5.000 meer dan vorig jaar. Deze mensen komen vaak op latere leeftijd naar Nederland of hebben in het verleden in het buitenland gewoond. Deze mensen behoren tot de groep die vrijwel zeker met een pensioengat te maken krijgt. Een pensioen via Evi van Lanschot kan dan helpen om dit probleem op te lossen.

Leeftijd om met pensioen te gaan

De leeftijd om met pensioen te gaan, varieert sterk in Nederland. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat in 2022 zo'n 84.000 werknemers met pensioen gingen. Daarvan was 28 procent jonger dan 65 jaar. Het grootste gedeelte van de mensen die in 2022 met pensioen ging, was 65 of 66 jaar. Dat aandeel was 63 procent. Slechts 1 op de 10 mensen die in 2022 met pensioen ging, was 67 jaar of ouder.

Slechts de helft van de werknemers die in 2022 met pensioen ging, was jonger dan de AOW-leeftijd. In 2022 was de AOW-leeftijd vastgesteld op 66 jaar en 7 maanden. 40 procent ging twee maanden voor of na de pensioengerechtigde leeftijd met pensioen. Slechts 11 procent ging op een later moment met pensioen. De pensioengerechtigde leeftijd was tot 2013 vastgesteld op 65 jaar, maar is steeds verder verhoogd als gevolg van de vergrijzing en het feit dat we steeds ouder worden. In 2006 was 9 op de 10 werknemers die pensioen ging, nog niet AOW-gerechtigd. Dat aandeel is vanaf 2007 flink verkleind.

Veel zzp'ers hebben te weinig pensioen voor zorgeloze oude dag

Een van de groepen in Nederland waar de meeste zorgen over ontstaan is als het gaat om pensioenen, is de zzp'er. Volgens de Wet toekomst pensioenen moet iedereen in loondienst een pensioen via de werkgever opbouwen. Maar voor zelfstandig ondernemers is er niets geregeld. Dat heeft grote gevolgen, want waarschijnlijk bouwt een kwart van de 1,4 miljoen ingeschreven zzp'ers helemaal geen pensioen op. En de zzp'ers die wel iets hebben geregeld, bouwen nu doorgaans te weinig op om straks met een gerust hart met pensioen te gaan. De verwachting is dan ook dat de armoede onder zelfstandig ondernemers flink zal gaan toenemen.

Om deze reden zijn er hoogleraren en andere deskundigen die ervoor pleiten dat zzp'ers verplicht een pensioen op gaan bouwen. In IJsland moeten ondernemers verplicht 10 procent van hun winst per jaar op een pensioenrekening storten. In Nederland is dat niet het geval. Mogelijk wordt de AOW, de arbeidsongeschiktheidsverzekering, in 2026 wel verplicht.

Als een ondernemer op zijn 25ste begint met het opzijzetten van 150 euro per maand, heeft hij voordat hij de pensioenleeftijd bereikt zo'n 400.000 euro opgespaard. Maar wie pas tien jaar later begint, heeft een eindkapitaal van 180.000 euro. Een enorm verschil dat mogelijk tot armoede onder ondernemers zal gaan leiden. Lees onze analyses om meer te weten te komen over de maatschappelijke ontwikkelingen in Nederland.

Zoveel pensioen heb je nodig

Om te voorkomen dat je later zelf een pensioengat hebt, is het goed alvast te kijken naar je eigen pensioen. Uit cijfers van het Nibud blijkt dat je ten minste 70 procent van het laatste nettoloon nodig hebt om goed rond te komen als je met pensioen gaat. Het gemiddelde echtpaar heeft rond de 3.125 euro per maand aan pensioen nodig, of 2.500 euro plus de huur of de hypotheek.

Een alleenstaande moet zo'n 2.200 euro aan maandelijks pensioen opgebouwd hebben, of 1.550 euro plus de huur of de hypotheek. Uiteraard zijn deze cijfers voor iedereen verschillend, het is ook afhankelijk van de wensen die men heeft als hij met pensioen gaat. Je kunt wel uitrekenen hoeveel je op het moment per dag of per maand vrij besteedbaar nodig hebt. Dit bedrag kun je met 30 vermenigvuldigen en hierbij een bedrag van 750 euro per persoon optellen voor de vaste lasten. Tel daarbij de huur of hypotheek bij op. Weet je de huur nog niet? Houd dan een bedrag van 1.000 euro aan voor huisvesting.

Je krijgt ook geld van de overheid. Alleenstaanden krijgen na loonheffingskorting 1.378 euro als basis AOW. Fiscale partners kregen in totaal 1.878 euro, in 2023. Die bedragen worden in het nieuwe pensioenstelsel ieder jaar aangepast. Bereken dus van tevoren of je met je AOW plus pensioen rond kunt komen. Lukt je dit niet, vraag dan bijvoorbeeld een fiscalist, een boekhouder of een belastingconsulent om je te helpen bij al deze berekeningen.