Welke verschillende soorten toetsen worden in het basisonderwijs gebruikt? Bekijk de informatie over het gebruik door scholen en de gemiddelde scores voor AMN, Cito, DIA, IEP en Route 8 per schooljaar. Met uitleg over de normering, het verschil tussen volgtoetsen, de eindtoets, de doorstroomtoets en veel meer!
Marktaandeel van leveranciers van groep 8 toetsen in schooljaar 2023-2024.
Heel even geduld alsjeblieft: je apparaat laadt de grafieken van Allecijfers.nl.
Bovenstaand taartdiagram toont het aandeel van de verschillende leveranciers van toetsen (eindtoets of sinds schooljaar 2023-2024 doorstroomtoets) voor het basisonderwijs in schooljaar 2023-2024.
Vanaf schooljaar 2023-2024 gebruikt het basisonderwijs de doorstroomtoets. Deze wordt in februari afgenomen. De gegevens op deze pagina gaan over de toetsen die in de afgelopen schooljaren door de leerlingen van groep 8 zijn gemaakt. Tot en met schooljaar 2022-2023 werden deze toetsen eindtoets genoemd. Met de toets laten leerlingen zien wat ze in 8 jaar basisschool geleerd hebben. De doorstroomtoets is samen met het schooladvies bepalend is voor de keuze om naar het VMBO, de HAVO of het VWO te gaan. Basisscholen gebruiken ook diverse volgtoetsen in alle groepen als onderdeel van het leerlingvolgsysteem.
Advertentie:
Alles staat klaar om te starten met de toetsen!
Scholen naar type toets (eindtoets of sinds schooljaar 2023-2024 doorstroomtoets) en gemiddelde score
De toets voor het basisonderwijs is in schooljaar 2023-2024 op 12.442 scholen afgenomen.
Bovenstaande grafiek toont een stip voor iedere school in het basisonderwijs. Hierbij zijn de scholen op de horizontale as naar type toets (eindtoets of sinds schooljaar 2023-2024 doorstroomtoets) gegroepeerd. Op de vertikale as zijn de scholen ingedeeld naar de gemiddelde score voor de toets per school.
In bovenstaande grafiek is goed te zien hoe de schaal waarop gescoord kan worden per type toets (eindtoets of sinds schooljaar 2023-2024 doorstroomtoets) verschilt. Ook de spreiding van de scores verschilt sterk. De meeste andere grafieken op deze pagina zijn daarom apart per type toets gemaakt.
De toets van Cito werd tot en met 2014 door veel scholen afgenomen in groep 8. De Cito toets was niet verplicht. Toch werd de toets vaak gebruikt om een middelbaar schooladvies te geven. Van 2015 tot en met 2022 was Cito één van de vijf aanbieders van de (verplichte) eindtoetsen. Cito bood de ‘Centrale Eindtoets’. Vanaf schooljaar 2023-2024 biedt Cito een nieuwe ’Leerling in beeld’ doorstroomtoets.
De Dia-toets is digitaal én adaptief: leerlingen worden getoetst op hun eigen niveau. De Dia-toets kan binnen één dagdeel afgenomen worden. De toetsvragen worden per vraag op een scherm getoond. Dit geeft overzicht en rust voor de leerlingen tijdens de afname. Bij de afname zijn bovendien aanpassingen voor leerlingen met speciale onderwijsbehoeften mogelijk. Na afname ontvangen scholen digitale leerling-, groeps- en schoolrapportages.
DOE (DoorstomingsOnderwijsEvaluatie) is de nieuwe doorstroomtoets van de overheid. DOE bestaat sinds schooljaar 2023-2024. De DOE toets gaat over de onderdelen rekenen, taalverzorging en lezen. De DOE toets maakt gebruik van een scoreschaal van 0 tot 100 procent. Dit betekent dat de minimumscore 0 is en de maximumscore 100 is 1. Voor het schooljaar 2023-2024 varieren de scores in de DUO data met doorstroomtoets resultaten per vestiging van de DOE-toets van minimaal 269 tot maximaal 342 met een gemiddelde van 298.
De IEP toets meet in twee dagdelen van twee uur de verplichte onderdelen lezen, taalverzorging en rekenen. De nadruk ligt op een mooie, frisse opmaak met pakkende teksten en heldere vragen. Dit om de spanning bij leerlingen zo veel mogelijk te verlagen.
Leerling in Beeld (LIB) is sinds het schooljaar 2023-2024 het leerlingvolgsysteem van Cito. De LIB doorstroomtoets zorgt voor een advies voor het meest geschikte vervolgonderwijs op basis van een test van de vaardigheden van leerlingen op het gebied van lezen, taalverzorging en rekenen. De toetsresultaten worden uitgedrukt op een scoreschaal van 0 tot 100 procent. Voor het schooljaar 2023-2024 variëren de scores in de DUO-data van de LIB-toets tussen 162 en 188, met een gemiddelde score van 175. Deze scores geven aan hoe goed een leerling scoorde in vergelijking met een grotere groep leerlingen van dezelfde leeftijd.
De eindtoets ROUTE 8 is een digitale, adaptieve eindtoets op vraagniveau. Dit betekent dat de moeilijkheid van elke vraag wordt aangepast aan de vaardigheid van de leerling.
Bovenstaande tabel toont een korte beschrijving van de verschillende toetsen die in groep 8 van het basisonderwijs gebruikt worden.
Voor elk type toets zijn op deze pagina drie informatieblokken te vinden: (1) een overzicht van de gemiddelde scores per schooljaar, (2) een overzicht van de verdeling van scores over scholen voor het meest recente schooljaar 2023-2024 en (3) een uitgebreide beschrijving van de toets.
Hoe vaak worden de verschillende toetsen gebruikt?
De meest gebruikte toetsen in schooljaar 2023-2024 zijn LIB (8.828 scholen) en IEP (8.634 scholen).
Heel even geduld alsjeblieft: je apparaat laadt de grafieken van Allecijfers.nl.
Bovenstaande grafiek toont het aantal scholen in Nederland naar type toets dat door de school gebruikt wordt. Hierbij wordt de ontwikkeling over de afgelopen schooljaren getoond.
Sinds 2015 is het voor scholen verplicht om bij groep 8 een toets af te nemen. Dit werd de eindtoets genoemd. Sinds 2018 hadden de scholen hierbij de keuze uit vijf verschillende eindtoetsen. Sinds schooljaar 2023-2024 wordt de toets voor groep 8 doorstroomtoets genoemd en zijn er zes verschillende doorstroomtoetsen (de DOE toets is nieuw en de Cito toets heet nu Leerling in Beeld doorstroomtoets, afgekort LIB).
De gemiddelde AMNscore was 394 in schooljaar 2023-2024.
Heel even geduld alsjeblieft: je apparaat laadt de grafieken van Allecijfers.nl.
Bovenstaande grafiek toont de gemiddelde scores voor de AMN toets per schooljaar. In schooljaar 2019-2020 is als gevolg van de Coronamaatregelen geen eindtoets afgenomen.
Gegevens van de DUO over de AMN toetsscores tot en met schooljaar 2023-2024.
Frequentieverdeling AMN scores
Cumulatieve verdeling van de scores per school.
Heel even geduld alsjeblieft: je apparaat laadt de grafieken van Allecijfers.nl.
Bovenstaande grafiek toont de cumulatieve verdeling van de gemiddelde AMN toetsscore voor 2023-2024. De cumulatieve verdeling toont elk van de scholen die de AMN afnemen als een stip. Hierbij toont de horizontale as van de grafiek de gemiddelde AMN toetsscore per school. De verticale as toont van 0% tot 100% hoeveel procent van de scholen minimaal deze gemiddelde score hebben.
De AMN toets wordt genormeerd door middel van een zogenaamde normgroepmethode. Dit houdt in dat de scores van de leerlingen die de toets hebben gemaakt worden vergeleken met die van een normgroep van vergelijkbare leerlingen. Deze normgroep wordt vooraf bepaald en is samengesteld op basis van demografische gegevens (zoals geslacht, leeftijd en sociaaleconomische status) van de leerlingen.
De normgroepmethode heeft als voordeel dat deze rekening houdt met verschillen in achtergrondkenmerken van leerlingen. Zo worden de prestaties van een leerling uit een bepaalde groep (bijvoorbeeld meisjes of leerlingen met een bepaalde sociaaleconomische status) niet automatisch vergeleken met die van leerlingen uit een andere groep.
De scores van de leerlingen die de AMN toets hebben gemaakt worden vervolgens omgezet naar standaardscores. Deze scores geven aan in hoeverre de leerling presteert ten opzichte van de normgroep. Op basis van deze standaardscores wordt een advies gegeven over het niveau van vervolgonderwijs dat het meest geschikt is voor de leerling.
De AMN toets (AMN)
Wat is de AMN toets?
De AMN toets is een digitale en adaptieve toets inclusief bladerfunctie. De toets kan offline worden afgenomen op vrijwel alle computers, tablets en platformen. Indien mogelijk kan AMN laptops leveren aan de school als ondersteuning. De toets meet de vaardigheid van leerlingen in de onderdelen Rekenen, Taalverzorging en Lezen. Binnen deze verschillende onderdelen kunnen leerlingen terug- en vooruitbladeren tussen de opgaven. De toets bepaalt per antwoord de vaardigheid van de leerling. Deze bepaling is uiteindelijk zeer betrouwbaar: de AMN toets stelt nog extra vragen om te checken of het niveau daadwerkelijk correct is ingeschat. De AMN toets gaat verder dan de onderdelen Rekenen, Taalverzorging en Lezen. Als optie kan ook Aansluiting PO-VO worden afgenomen (zelfs al in groep 7). Dit instrument brengt capaciteiten, interesses, gedrag en houding van de leerling in kaart.
De gemiddelde Citoscore was 535 in schooljaar 2022-2023.
Heel even geduld alsjeblieft: je apparaat laadt de grafieken van Allecijfers.nl.
Bovenstaande grafiek toont de gemiddelde scores voor de Cito toets per schooljaar. In schooljaar 2019-2020 is als gevolg van de Coronamaatregelen geen eindtoets afgenomen.
Gegevens van de DUO over de Cito toetsscores tot en met schooljaar 2022-2023.
Frequentieverdeling Cito scores
Cumulatieve verdeling van de scores per school.
Heel even geduld alsjeblieft: je apparaat laadt de grafieken van Allecijfers.nl.
Bovenstaande grafiek toont de cumulatieve verdeling van de gemiddelde Cito toetsscore voor 2022-2023. De cumulatieve verdeling toont elk van de scholen die de Cito afnemen als een stip. Hierbij toont de horizontale as van de grafiek de gemiddelde Cito toetsscore per school. De verticale as toont van 0% tot 100% hoeveel procent van de scholen minimaal deze gemiddelde score hebben.
De normering van de Centrale toets van Cito wordt bepaald op basis van de zogenaamde normeringsonderzoeken. Dit zijn onderzoeken die voorafgaand aan de afname van de toets worden uitgevoerd om de toetsvragen te ijken en de norm vast te stellen. Hierbij wordt een representatieve steekproef van leerlingen uit groep 8 geselecteerd die de toets maken. Het aantal goede antwoorden van deze groep wordt vervolgens vertaald naar een standaardscore, waarbij het gemiddelde gelijk is gesteld aan 535 en de standaarddeviatie 10 punten bedraagt. Op basis van deze standaardscores wordt een normtabel vastgesteld die bepaalt welke score als voldoende wordt beschouwd voor het behalen van het basisschooladvies. Bij de Centrale toets is het minimale scoreniveau dat voldoende wordt geacht, afhankelijk van het schooladvies dat al door de basisschool is gegeven. Het definitieve advies dat de leerling ontvangt, wordt bepaald op basis van het hoogste niveau van het schooladvies of de score op de Centrale toets.
De Centrale Eindtoets (Cito)
Hoe werkt de Centrale toets van Cito?
De Centrale toets bestaat uit de onderdelen Nederlandse taal en rekenen, en als jouw school daarvoor kiest ook uit het onderdeel wereldoriëntatie. Bij taal gaan de vragen over de onderdelen lezen, woordenschat, schrijven en taalverzorging. Bij rekenen gaan de vragen over de onderdelen getallen, verhoudingen, meten en meetkunde en verbanden (dat zijn vragen over tabellen en grafieken).
Het optionele onderdeel wereldoriëntatie gaat over aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek. De toets wordt op de meeste scholen met pen en papier afgenomen, scholen hebben ook de optie om de toets met de computer af te nemen.
De toets taal en rekenen is er op twee niveaus want dan voorspelt de toets het beste welk type middelbare school waarschijnlijk het meeste bij je past: - B: dit is het niveau vmbo GT HAVO of VWO; - N: de toets N is voor kinderen van wie de juf of meester denkt dat ze het beste passen in het vmbo BB of KB.
Voor de uitslag van de toets (het rapport), en voor het schooladvies, maakt het niet uit welke toets je maakt. Allebei de toetsen, B en N, geven een score op dezelfde ‘schaal’. Dat wil zeggen dat welke toets je ook maakt, je altijd een score krijgt tussen de 501 en de 550.
De Centrale toets kan zowel digitaal als op papier worden gemaakt.
De gemiddelde DIAscore was 358 in schooljaar 2023-2024.
Heel even geduld alsjeblieft: je apparaat laadt de grafieken van Allecijfers.nl.
Bovenstaande grafiek toont de gemiddelde scores voor de DIA toets per schooljaar. In schooljaar 2019-2020 is als gevolg van de Coronamaatregelen geen eindtoets afgenomen.
Gegevens van de DUO over de DIA toetsscores tot en met schooljaar 2023-2024.
Frequentieverdeling DIA scores
Cumulatieve verdeling van de scores per school.
Heel even geduld alsjeblieft: je apparaat laadt de grafieken van Allecijfers.nl.
Bovenstaande grafiek toont de cumulatieve verdeling van de gemiddelde DIA toetsscore voor 2023-2024. De cumulatieve verdeling toont elk van de scholen die de DIA afnemen als een stip. Hierbij toont de horizontale as van de grafiek de gemiddelde DIA toetsscore per school. De verticale as toont van 0% tot 100% hoeveel procent van de scholen minimaal deze gemiddelde score hebben.
De normering van de DIA toets wordt gebaseerd op een landelijk gemiddelde van de toetsresultaten en een standaarddeviatie. Het landelijk gemiddelde is het gemiddelde aantal goede antwoorden dat alle leerlingen in Nederland behalen op de DIA toets. De standaarddeviatie is de spreiding van de scores van alle leerlingen. Op basis van deze gegevens wordt de norm vastgesteld die bepaalt welke score als voldoende wordt beschouwd. Leerlingen krijgen een eindscore en het daarbij passende toetsadvies. Het schooladvies ontvangen ze van de leerkracht.
De DIA-toets (DIA)
Hoe werkt de DIA-toets?
De Diatoetsen zijn methodeonafhankelijke en diagnostische volgtoetsen voor taal en rekenen. Diatoetsen zijn er voor het basis- en het voortgezet onderwijs. De toetsen zijn het resultaat van jarenlang praktijkgericht onderzoek naar de taal- en rekenontwikkeling van leerlingen.
De Dia-toets is een alternatieve toets voor groep 8 van het basisonderwijs in Nederland. Het is een toets die speciaal is ontwikkeld voor leerlingen die op basis van hun cognitieve capaciteiten en/of hun taalachtergrond mogelijk niet goed scoren op de reguliere toetsen, zoals de Centrale toets en de IEP toets.
De Dia-toets meet, net als de reguliere toetsen, de kennis en vaardigheden van leerlingen op het gebied van taal en rekenen. Daarnaast meet de Dia-toets ook de capaciteiten en talenten van leerlingen op het gebied van onder andere ruimtelijk inzicht, werkgeheugen en verbaal redeneervermogen. Hiermee biedt de toets een breder beeld van de leerling dan alleen de reguliere taal- en rekenvaardigheden.
De Dia-toets wordt ontwikkeld en afgenomen door de Rijksuniversiteit Groningen en is goedgekeurd door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De normering wordt bepaald op basis van de resultaten van alle leerlingen die de toets hebben gemaakt. De Dia-toets wordt afgenomen in april en is, net als de reguliere toetsen, verplicht voor alle leerlingen in groep 8 van het basisonderwijs. Bij de toets heeft Dia ervoor gekozen om de toetsonderdelen begrijpend lezen, taalverzorging, rekenen en woordenschat als toetsonderdelen aan te bieden. Vanaf de doorstroomtoets biedt Dia enkel nog de onderdelen begrijpend lezen, taalverzorging en rekenen aan.
De gemiddelde DOEscore was 298 in schooljaar 2023-2024.
Heel even geduld alsjeblieft: je apparaat laadt de grafieken van Allecijfers.nl.
Bovenstaande grafiek toont de gemiddelde scores voor de DOE toets per schooljaar. In schooljaar 2019-2020 is als gevolg van de Coronamaatregelen geen eindtoets afgenomen.
Gegevens van de DUO over de DOE toetsscores tot en met schooljaar 2023-2024.
Frequentieverdeling DOE scores
Cumulatieve verdeling van de scores per school.
Heel even geduld alsjeblieft: je apparaat laadt de grafieken van Allecijfers.nl.
Bovenstaande grafiek toont de cumulatieve verdeling van de gemiddelde DOE toetsscore voor 2023-2024. De cumulatieve verdeling toont elk van de scholen die de DOE afnemen als een stip. Hierbij toont de horizontale as van de grafiek de gemiddelde DOE toetsscore per school. De verticale as toont van 0% tot 100% hoeveel procent van de scholen minimaal deze gemiddelde score hebben.
De normering van de DOE toets wordt bepaald aan de hand van normeringsonderzoeken die voorafgaand aan de afname van de toets worden uitgevoerd. Hierbij wordt een representatieve steekproef van leerlingen uit groep 8 geselecteerd die de toets maken. De resultaten van deze groep worden vervolgens omgezet naar standaardscores, waarbij het gemiddelde gelijk is gesteld aan 500 en de standaarddeviatie 15 punten bedraagt. Op basis van deze standaardscores wordt een normtabel vastgesteld die bepaalt welke score als voldoende wordt beschouwd voor het behalen van het basisschooladvies. Voor het schooljaar 2023-2024 variëren de scores in de DUO-data met doorstroomtoetsresultaten per vestiging van de DOE-toets tussen 269 en 342, met een gemiddelde van 298. Het definitieve advies dat de leerling ontvangt, wordt bepaald op basis van het hoogste niveau van het schooladvies of de score op de DOE toets.
De DOE doorstroomtoets van de overheid
Wat is de DOE doorstroomtoets?
DOE is de doorstroomtoets van de overheid. Onafhankelijk van welke lesmethode, welk leerlingvolgsysteem of welke uitgever dan ook. DOE werkt altijd. Wat een leerling – uit het reguliere of speciaal (basis)onderwijs – ook nodig heeft, er is een DOE-toets voor élke groep 8’er.
DOE toetst wat nodig is: rekenen, taalverzorging en lezen.
DOE is digitaal én adaptief, maar kan ook lineair.
DOE is onafhankelijk van lesmethode of leerlingvolgsysteem.
De gemiddelde IEPscore was 78 in schooljaar 2023-2024.
Heel even geduld alsjeblieft: je apparaat laadt de grafieken van Allecijfers.nl.
Bovenstaande grafiek toont de gemiddelde scores voor de IEP toets per schooljaar. In schooljaar 2019-2020 is als gevolg van de Coronamaatregelen geen eindtoets afgenomen.
Gegevens van de DUO over de IEP toetsscores tot en met schooljaar 2023-2024.
Frequentieverdeling IEP scores
Cumulatieve verdeling van de scores per school.
Heel even geduld alsjeblieft: je apparaat laadt de grafieken van Allecijfers.nl.
Bovenstaande grafiek toont de cumulatieve verdeling van de gemiddelde IEP toetsscore voor 2023-2024. De cumulatieve verdeling toont elk van de scholen die de IEP afnemen als een stip. Hierbij toont de horizontale as van de grafiek de gemiddelde IEP toetsscore per school. De verticale as toont van 0% tot 100% hoeveel procent van de scholen minimaal deze gemiddelde score hebben.
De normering van de IEP toets is gebaseerd op een landelijk gemiddelde en een standaarddeviatie. Het landelijk gemiddelde is het gemiddelde aantal goede antwoorden dat alle leerlingen in Nederland behalen op de IEP toets. De standaarddeviatie is de spreiding van de scores van alle leerlingen. Op basis van deze gegevens wordt de norm vastgesteld die bepaalt welke score als voldoende wordt beschouwd. Bij de IEP toets is dit een score van 78, waarbij het maximum aantal te behalen punten 100 is. Leerlingen ontvangen na afloop van de toets een uitslag die aangeeft welk niveau zij hebben behaald en welk schooladvies daarbij past. Naast de uitslag van de toets kan de school ook het leerlingvolgsysteem (LVS) en het gegeven schooladvies gebruiken om het definitieve advies te bepalen.
De ICE Eindevaluatie Primair Onderwijs (IEP)
Hoe werkt de IEP toets?
De IEP toets wordt op papier afgenomen en mag sinds 2016 officieel worden gebruikt als toets voor groep 8.
De IEP toets meet voor lezen en taalverzorging de referentieniveaus 1F en 2F. Voor rekenen worden de referentieniveaus 1F, 1S en 2F gemeten. Het basisniveau 1F is het niveau dat een leerling aan het einde van de basisschool tenminste zou moeten beheersen. Daarnaast heeft de overheid de wens dat een groot deel van de leerlingen de basisschool een hoger niveau haalt: het streefniveau. Voor taal is dat niveau 2F en voor rekenen is dat niveau 1S.
Deze niveaus hebben ook te maken met het niveau dat in de vervolgopleiding vereist is om het diploma te kunnen behalen. Vmbo-leerlingen moeten het eind van de opleiding het niveau 2F beheersen om verder te kunnen naar het mbo. Leerlingen in de havo moeten het niveau 3F halen bij hun eindexamen en vwo-leerlingen het niveau 4F (taal) en 3F (rekenen) om goed door te kunnen stromen in het hoger beroepsonderwijs of het wetenschappelijk onderwijs.
De score schooltype loopt van 50 tot 100, dit is standaardscore en geen ontwikkelscore zoals bij de scorelijn dan voor de referentieniveaus. De standaardscore wordt berekend op basis van de ontwikkelscores van leerlingen voor taal en rekenen en is dus gebaseerd op de hele toets. De verschillende onderdelen (lezen, taalverzorging en rekenen) wegen in deze berekening niet allemaal even zwaar, om te voorkomen dat de balans tussen taal en rekenen te scheef wordt. De score schooltype is dus geen optelsom van de verschillende onderdelen, maar een geheel nieuwe score. De score voor het schooltype is hier alleen gebaseerd op taal en rekenen. Het schooladvies dat de leerkracht geeft is gebaseerd op het hele profiel van de leerling, waarbij bijvoorbeeld ook de leeraanpak van een leerling een rol speelt.
De gemiddelde LIBscore was 175 in schooljaar 2023-2024.
Heel even geduld alsjeblieft: je apparaat laadt de grafieken van Allecijfers.nl.
Bovenstaande grafiek toont de gemiddelde scores voor de LIB toets per schooljaar. In schooljaar 2019-2020 is als gevolg van de Coronamaatregelen geen eindtoets afgenomen.
Gegevens van de DUO over de LIB toetsscores tot en met schooljaar 2023-2024.
Frequentieverdeling LIB scores
Cumulatieve verdeling van de scores per school.
Heel even geduld alsjeblieft: je apparaat laadt de grafieken van Allecijfers.nl.
Bovenstaande grafiek toont de cumulatieve verdeling van de gemiddelde LIB toetsscore voor 2023-2024. De cumulatieve verdeling toont elk van de scholen die de LIB afnemen als een stip. Hierbij toont de horizontale as van de grafiek de gemiddelde LIB toetsscore per school. De verticale as toont van 0% tot 100% hoeveel procent van de scholen minimaal deze gemiddelde score hebben.
De normering van de LiB toets is gebaseerd op een landelijke normgroep die een representatieve steekproef vormt van leerlingen uit groep 8. Deze normgroep maakt de toets om de vragen te ijken en de norm vast te stellen. Het aantal goede antwoorden wordt vertaald naar een standaardscore, waarbij het gemiddelde gelijk is gesteld aan 50 en de standaarddeviatie 10 punten bedraagt. Op basis van deze standaardscores wordt een normtabel vastgesteld die aangeeft welke score als voldoende wordt beschouwd voor het bijbehorende vervolgonderwijs. Voor het schooljaar 2023-2024 variëren de scores in de DUO-data van de LIB-toets tussen 162 en 188, met een gemiddelde score van 175. Het definitieve advies voor de leerling wordt bepaald op basis van zowel het schooladvies als de score op de LIB toets.
De LIB doorstroomtoets (Leerling in Beeld) van Cito
Wat is de LIB doorstroomtoets?
De Leerling in beeld - doorstroomtoets geeft resultaten die passen bij het beeld dat je al hebt van je leerlingen. Daarmee zorgt de Leerling in beeld - doorstroomtoets voor een onafhankelijk en betrouwbaar toetsadvies voor het best passende vervolgonderwijs. Je krijgt inzicht in waar je leerlingen staan op het gebied van lezen, taalverzorging en rekenen. Deze resultaten vind je terug in overzichtelijke leerling-, groeps- en schoolrapportages, inclusief een landelijk beeld van de Leerling in beeld - doorstroomtoets.
Meer informatie over de Leerling in Beeld doorstroomtoets is te vinden op de website van Cito.
ROUTE 8 scores per schooljaar
De gemiddelde Route 8score was 181 in schooljaar 2023-2024.
Heel even geduld alsjeblieft: je apparaat laadt de grafieken van Allecijfers.nl.
Bovenstaande grafiek toont de gemiddelde scores voor de ROUTE 8 toets per schooljaar. In schooljaar 2019-2020 is als gevolg van de Coronamaatregelen geen eindtoets afgenomen.
Gegevens van de DUO over de ROUTE 8 toetsscores tot en met schooljaar 2023-2024.
Frequentieverdeling Route 8 scores
Cumulatieve verdeling van de scores per school.
Heel even geduld alsjeblieft: je apparaat laadt de grafieken van Allecijfers.nl.
Bovenstaande grafiek toont de cumulatieve verdeling van de gemiddelde Route 8 toetsscore voor 2023-2024. De cumulatieve verdeling toont elk van de scholen die de Route 8 afnemen als een stip. Hierbij toont de horizontale as van de grafiek de gemiddelde Route 8 toetsscore per school. De verticale as toont van 0% tot 100% hoeveel procent van de scholen minimaal deze gemiddelde score hebben.
Bij de ROUTE 8 toets wordt de normering bepaald door de scores van leerlingen die de toets hebben gemaakt te vergelijken met die van een normgroep van vergelijkbare leerlingen. De normgroep bestaat uit een steekproef van leerlingen uit heel Nederland. Op basis van de prestaties van deze normgroep wordt een referentieniveau vastgesteld voor de verschillende onderdelen van de toets. De scores van de leerlingen worden omgezet naar standaardscores, die aangeven hoe de prestaties van de leerling zich verhouden tot die van de normgroep. Deze scores worden gebruikt om een advies te geven over het niveau van vervolgonderwijs dat het meest geschikt is voor de leerling, op basis van de scores van de leerling en de referentieniveaus die zijn vastgesteld voor de verschillende onderdelen van de toets.
De ROUTE 8 toets
Wat is de ROUTE 8 toets?
ROUTE 8 is een digitale adaptieve toets en mag sinds 2016 door scholen worden afgenomen. ROUTE 8 wordt via internet afgenomen op een computer, laptop of tablet. De toets bevat naast de verplichte onderdelen ook het optionele onderdeel persoonlijk functioneren. De scores van de afzonderlijke deeltoetsen bepalen de standaardscore van ROUTE 8. Deze score wordt weergegeven met een schaal van 100-300. Bovendien wordt het bereik van de verschillende brugklastypen (PrO, VMBO BB, VMBO BB-KB, VMBO KB, VMBO KB-GT, VMBO GT, VMBO GT-HAVO, HAVO, HAVO-VWO en VWO) vermeld. Bij het advies voor een brugklastype wordt de volgende schaalverdeling gehanteerd:
Scholen naar type toets (eindtoets of sinds schooljaar 2023-2024 doorstroomtoets) en aantal leerlingen
De toets voor het basisonderwijs is in schooljaar 2023-2024 op 12.442 scholen afgenomen.
Bovenstaande afbeelding toont een zwermgrafiek (een categorisch spreidingsdiagram). De grafiek toont een stip voor iedere school in het basisonderwijs. Hierbij zijn de scholen op de horizontale in groepen verdeeld met een groep voor ieder type toets (eindtoets of sinds schooljaar 2023-2024 doorstroomtoets). Op de vertikale as zijn de scholen ingedeeld naar het aantal leerlingen op de school.
Advertentie:
Definities
Afspraken over het toetsen door scholen
De Onderwijs Inspectie vereist dat scholen de ontwikkeling van hun leerlingen goed volgen. Scholen hebben de vrijheid om te bepalen op welke manier zij de ontwikkeling van de leerlingen in kaart brengen, bijvoorbeeld door middel van toetsen, observaties en/of andere hulpmiddelen. Vanaf het schooljaar 2014/2015 zijn scholen echter verplicht om een toets af te nemen en een leerlingvolgsysteem (LVS) te gebruiken.
De Citotoets werd tot en met 2014 door veel scholen afgenomen in groep 8. De toets was niet verplicht, maar werd vaak gebruikt om een middelbaar schooladvies te geven. Vanaf 2015 is het wél verplicht om een toets af te nemen in groep 8. Deze verplichte toets in groep 8 heet de toets. Cito levert opgaven voor één van deze toetsen, de Centrale toets, maar er zijn meer toetsaanbieders. Waar de scholen in 2016 nog keuze hadden uit 3 toetsen (Cito, Route 8 en IEP) waren dit er in 2017 al 6 (AMN, CESAN, Cito, DIA, IEP en ROUTE 8). De CESAN toets (‘Een prima en betrouwbare Andere toets. Een compacte, kindvriendelijke toets met weinig afleiding. In slechts twee ochtenden toetsen een goed onderbouwd definitief schooladvies.’) is per 17 mei 2018 teruggetrokken en zal niet meer worden afgenomen. Sinds 2018 zijn er vijf toetsen waaruit scholen kunnen kiezen.
Leerlingen moeten voor de toets verplicht de onderdelen begrijpend lezen, taalverzorging en rekenen maken. Wereldoriëntatie is optioneel. Scholen kunnen kiezen uit vijf verschillende soorten toetsen en de afnameperiode vindt plaats tussen 15 april en 15 mei.
De toets beoordeelt de beheersing van de referentieniveaus voor Nederlandse taal en rekenen en geeft een indicatie van het type vervolgonderwijs dat een leerling aankan, het zogenaamde toetsadvies. Scholen dienen het toetsadvies te vergelijken met het gegeven schooladvies. Als het toetsadvies hoger is dan het schooladvies is de school verplicht het schooladvies te heroverwegen. Hierop bestaat één uitzondering: wanneer een leerling het schooladvies praktijkonderwijs heeft gekregen, moet de school dit advies heroverwegen als het toetsadvies vmbo-bb/vmbo-kb of hoger is. De toets is geen examen en er is geen sprake van slagen of zakken. Scholen moeten een toets gebruiken die is toegelaten door de minister, waarover de Expertgroep Toetsen PO advies verstrekt aan de minister.
Normering van de toetsen
De normering van de toetsen in het basisonderwijs is gebaseerd op een landelijk gemiddelde en een standaarddeviatie. Het landelijk gemiddelde is het gemiddelde aantal goede antwoorden dat alle leerlingen in Nederland behalen op de toets. De standaarddeviatie is de spreiding van de scores van alle leerlingen. Op basis van deze gegevens wordt de norm vastgesteld die bepaalt welke score als voldoende wordt beschouwd. Leerlingen ontvangen na afloop van de toets een uitslag die aangeeft welk niveau zij hebben behaald. Deze uitslag wordt vervolgens gebruikt om het schooladvies te bepalen.
Het toetsadvies op basis van de doorstroomtoets in plaats van de eindtoets
De eindtoets basisonderwijs is doorstroomtoets geworden en het toetsmoment is van april naar februari verhuisd: Vanaf schooljaar 2023-2024 is de eindtoets in het basisonderwijs een doorstroomtoets geworden. De veranderingen zitten vooral in het moment waarop de toets wordt afgenomen en in de naam. Inhoudelijk blijft de toets hetzelfde. De afname in februari moet de overgang van het basisonderwijs naar de middelbare school versoepelen. De naamswijziging moet beter duidelijk maken dat iedere leerling zich ook na het afnemen van de toets in groep 8 blijft ontwikkelen. De doorstroomtoets wordt afgenomen nadat de basisschool de leerlingen een voorlopig schooladvies heeft gegeven en kan leiden tot een hoger definitief schooladvies. De doorstroomtoets zal plaatsvinden in februari en er zal één aanmeldmoment zijn voor de middelbare school, namelijk de week voor 1 april. Daardoor maken alle leerlingen evenveel kans op een plek op de school van hun voorkeur, die ook past bij het schooladvies. Momenteel moet de aanmelding al gedaan zijn voordat het resultaat van de toets bekend is. Hierdoor wordt de toets door sommigen als minder nuttig ervaren.
Aanbieders van de doorstroomtoets
Er zijn zes aanbieders voor de doorstroomtoets. Hierbij is de overheidstoets (DOE-toets) nieuw. DOE is de nieuwe doorstroomtoets van de overheid. De DOE toets gaat over de onderdelen rekenen, taalverzorging en lezen. De verwachting is dat veel scholen de DOE-toets zullen gebruiken. Ook de doorstroomtoetsen van CITO, IEP en de andere aanbieders zullen ongetwijfeld populair blijven bij de scholen in het basisonderwijs. CITO heeft de naam van toets in LiB gewijzigd.
Onderwijsveranderingen verder in de toekomst
Voor de langere termijn wordt nagedacht over een grote stelselwijziging waarbij de keuze voor het onderwijsniveau pas later gemaakt zal worden. De huidige selectie in groep 8 leidt tot ongelijke onderwijskansen, zeggen sommige experts. Het is ook steeds moeilijker geworden om op de juiste plek te komen door op latere leeftijd alsnog te switchen van niveau of door opleidingen te stapelen. De Onderwijsraad adviseerde in 2021 om het selectiemoment uit te stellen tot na een brede driejarige brugperiode. Dit zou betekenen dat het schooladvies en de toets aan het eind van het basisonderwijs komen te vervallen. In de eerste jaren daarna is dan ook feitelijk geen sprake meer van VMBO, HAVO of VWO. Er zijn ook experts die dit geen goede wijziging vinden. Want het is voor leerlingen heel prettig en belangrijk om onderwijs op het voor hen best passende niveau krijgen. En hoe later de selectie plaatsvindt, hoe groter de verschillen tussen leerlingen in de klas worden en hoe lastiger het voor de school en de leerkracht is om passend onderwijs te bieden.
Cito zal de doorstroomtoets namens de overheid maken. Daarnaast mogen private partijen de doorstroomtoets aanbieden. Het College voor Toetsen en Examens ziet toe op de kwaliteit van die toetsen.
Gebruikte brondata
De gegevens over de toets resultaten worden ieder schooljaar door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) van het ministerie van onderwijs, cultuur en wetenschap gepubliceerd. In deze dataset wordt de gemiddelde toets score per schoolvestiging gerapporteerd. Op AlleCijfers vind je die informatie op de pagina’s per basisschool. Voor de grafieken op deze pagina is het gemiddelde per schooljaar en per toetsttype van de gemiddelden per schoolvestiging berekend. Zie deze uitleg over de betekenis van het gemiddelde, de mediaan en de modus.
Wat is het verschil tussen ruwe en gecorrigeerde gemiddelde toets scores?
De toetsscores op AlleCijfers.nl zijn ruwe eindscores. Scholen kunnen hun gemiddelde toets scores handmatig corrigeren. Dit mag bijvoorbeeld door de resultaten van leerlingen met ‘beperkte cognitieve capaciteiten’ uit te sluiten. Ook voor groepen leerlingen die pas kort in Nederland zijn kunnen de cijfers worden genormaliseerd. Scholen kunnen dit zelf doen in Scholen op de kaart. Dit veroorzaakt verschillen in toets gemiddelden tussen de ruwe data en de gecorrigeerde data. De toets scores op AlleCijfers.nl kunnen daarom afwijken van de scores die op Scholen op de kaart gepubliceerd zijn.
Ook de normen die de onderwijs inspectie hanteert kennen een correctie factor: de ondergrens, het gemiddelde en de bovengrens voor de scores op de centrale toets kennen een correctie voor het leerlinggewicht van de leerlingpopulatie.
Advertentie:
Welke toetsen zijn er op de basisschool?
Op de basisschool in Nederland worden verschillende soorten toetsen gebruikt om de kennis en vaardigheden van leerlingen te meten en te volgen. Hieronder vind je een overzicht van de meest voorkomende toetsen op de basisschool:
Methodegebonden toetsen: dit zijn toetsen die horen bij de lesmethodes die de school gebruikt. Ze meten of de leerlingen de leerstof uit de lesmethode beheersen en geven de leerkracht inzicht in hoe goed de lesstof is begrepen.
Diagnostische toetsen: deze toetsen worden gebruikt om eventuele achterstanden of problemen in de ontwikkeling van de leerlingen op te sporen. Ze worden vaak afgenomen aan het begin van het schooljaar om inzicht te krijgen in de startsituatie van de leerling.
Tussentijdse toetsen: deze toetsen worden gedurende het schooljaar afgenomen om de voortgang van de leerlingen te meten en om te bepalen of er extra ondersteuning nodig is. Ze worden vaak afgenomen aan het eind van een thema of periode.
Volgtoetsen: volgtoetsen worden gebruikt om de voortgang van leerlingen te volgen. De resultaten worden vaak bijgehouden in een ‘ leerlingvolgsysteem’. Volgtoetsen worden regelmatig afgenomen om te bepalen hoe leerlingen presteren op gebieden zoals taal, rekenen, lezen en spelling. De resultaten worden dan vergeleken met een normen (referentieniveaus). Met volgtoetsen kan de ontwikkeling van leerlingen goed gevolgd worden. Scholen vinden het voor leerlingen vaak het prettigst om dezelfde aanbieder voor hun volgtoetsen te gebruiken als voor hun doorstroomtoets.
Entreetoets: dit is een landelijke toets voor leerlingen in groep 7. De toets meet de kennis en vaardigheden van de leerlingen op het gebied van taal, rekenen en studievaardigheden en geeft een indicatie van het niveau van de leerling.
toets: dit is een landelijke toets voor leerlingen in groep 8. De toets meet de kennis en vaardigheden van de leerlingen op het gebied van taal en rekenen en geeft een indicatie van het niveau van de leerling aan het einde van de basisschool. Er is een landelijke normering waaraan alle toetsaanbieders moeten voldoen, dus dit is voor alle aanbieders gelijk. De toetsadviezen die gegeven worden zijn ook landelijk bepaald, te weten: PRO/BB, BB/KB, KB/GL-TL, GL-TL/HAVO, HAVO/VWO en VWO.
Doorstroomtoets:
Naast deze toetsen worden op de basisschool ook observaties, gesprekken en portfolio's gebruikt om de ontwikkeling van leerlingen te volgen en te evalueren.
Interessant? Blijf op de hoogte!
Ontvang een e-mail als de informatie is bijgewerkt. Maximaal 2 per jaar en niets anders dan dat.
Jouw steun in de vorm van een donatie(bijvoorbeeld voor een kopje koffie) of het verder bekend maken van AlleCijfers door deze pagina met anderen te delen is van harte welkom!
Inhoud en meer informatie:
